Significance of accuracy in the orthographical development of isiXhosa in a post-democratic South Africa
- Authors: Saul, Zandisile Wilberforce
- Date: 2013
- Subjects: Xhosa language , Xhosa language -- Grammar , Xhosa language -- Orthography and spelling , South Africa -- Languages
- Language: English
- Type: Thesis , Doctoral , DLitt et Phil (African Languages)
- Identifier: vital:11589 , http://hdl.handle.net/10353/d1005642 , Xhosa language , Xhosa language -- Grammar , Xhosa language -- Orthography and spelling , South Africa -- Languages
- Description: IsiXhosa language is one of the first languages in sub-Saharan Africa to be reduced into writing. The first written texts in isiXhosa were produced by British missionaries in the Tyhume river valley as early as 1824. In spite of these early developments, there still remain today many inconsistencies and anomalies with regard to the standardization of isiXhosa orthography that require attention. This research focuses on the status quo of the current orthography of isiXhosa which is used in the writing of the selected texts which were published from 2000 to date. The research study investigates how these texts are written, that is, whether they are written according to the principles of the writing of this language as developed by the respective language boards or not. The reason for doing this is that this language has become one of the official languages of the Republic of South Africa. Therefore, in order for it to be read and written without any difficulty by anyone, as it is expected to be used as a medium of instruction even at tertiary level in the future, it should be written accurately and consistently. The study analyses a number of isiXhosa written texts including the following: (1) Selected literary texts which were published from 2000 to date. (2) Selected publications by government departments. (3) Selected translated texts. (4) Some of the newspapers and magazines which are currently in circulation in this language. (5) Some dictionaries of isiXhosa. (6) The updated isiXhosa Orthography as compiled by the PanSALB (2008). The aims of the study are outlined in Chapter 1. This chapter also provides the theoretical framework within which the research is located. Chapter 2 is about the theoretical perspectives on the development of the art of writing and orthography. The historical background, that is, the development of the art of writing and the general as well as the specific requirements of a good orthography are discussed. Chapters 3, 4 and 5 observe and analyse the orthographical features of some written documents of isiXhosa such as writing of capital letters, word division, usage of concords, etc. These three chapters also observe and analyse the various anomalies and inconsistencies in the spelling of isiXhosa words that were identified in the consulted texts. Chapter 6 is devoted to the conclusion and the recommendations.
- Full Text:
- Date Issued: 2013
- Authors: Saul, Zandisile Wilberforce
- Date: 2013
- Subjects: Xhosa language , Xhosa language -- Grammar , Xhosa language -- Orthography and spelling , South Africa -- Languages
- Language: English
- Type: Thesis , Doctoral , DLitt et Phil (African Languages)
- Identifier: vital:11589 , http://hdl.handle.net/10353/d1005642 , Xhosa language , Xhosa language -- Grammar , Xhosa language -- Orthography and spelling , South Africa -- Languages
- Description: IsiXhosa language is one of the first languages in sub-Saharan Africa to be reduced into writing. The first written texts in isiXhosa were produced by British missionaries in the Tyhume river valley as early as 1824. In spite of these early developments, there still remain today many inconsistencies and anomalies with regard to the standardization of isiXhosa orthography that require attention. This research focuses on the status quo of the current orthography of isiXhosa which is used in the writing of the selected texts which were published from 2000 to date. The research study investigates how these texts are written, that is, whether they are written according to the principles of the writing of this language as developed by the respective language boards or not. The reason for doing this is that this language has become one of the official languages of the Republic of South Africa. Therefore, in order for it to be read and written without any difficulty by anyone, as it is expected to be used as a medium of instruction even at tertiary level in the future, it should be written accurately and consistently. The study analyses a number of isiXhosa written texts including the following: (1) Selected literary texts which were published from 2000 to date. (2) Selected publications by government departments. (3) Selected translated texts. (4) Some of the newspapers and magazines which are currently in circulation in this language. (5) Some dictionaries of isiXhosa. (6) The updated isiXhosa Orthography as compiled by the PanSALB (2008). The aims of the study are outlined in Chapter 1. This chapter also provides the theoretical framework within which the research is located. Chapter 2 is about the theoretical perspectives on the development of the art of writing and orthography. The historical background, that is, the development of the art of writing and the general as well as the specific requirements of a good orthography are discussed. Chapters 3, 4 and 5 observe and analyse the orthographical features of some written documents of isiXhosa such as writing of capital letters, word division, usage of concords, etc. These three chapters also observe and analyse the various anomalies and inconsistencies in the spelling of isiXhosa words that were identified in the consulted texts. Chapter 6 is devoted to the conclusion and the recommendations.
- Full Text:
- Date Issued: 2013
Uphononongo ngokwesithako sobunzululwazi-sakhono kwiinoveli ezimbini zesiXhosa : (Ukhozi olunamaphiko noLwadilik' udonga)
- Authors: Jaxa, Nontembiso Patricia
- Date: 2013
- Subjects: Xhosa literature -- History and criticism , Xhosa language -- Grammar , Figures of speech
- Language: Xhosa
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:8483 , http://hdl.handle.net/10948/d1020981
- Description: Kule ngxoxo kuqwalaselwa indlela ulwimi njengesakhono olusetyenziswe ngayo kwincwadi kaSaule, ethi, Ukhozi Olumaphiko kunye nobuchule bukaBongela ekubhaleni kwincwadi yakhe ethi, Lwadilik’ Udonga, yona eluguqulelo lwencwadi kaChinua Achebe, ethi, Things Fall Apart. Kule ngxoxo akuthelekiswa aba babhali babini koko kujongwe nje kunconywa ubuchule babo ekusebenziseni ulwimi ngendlela ephakamisa umgangatho weencwadi zabo. Oko, kudandalazisa ukubaluleka kokuqatshelwa kolwimi njengesakhono, ngababhali. Injongo yolu phando kukuba, ababhali bakuthathele ingqalelo ukubaluleka kokukhulisa nokukhuthaza ukusetyenziswa kolwimi ngokukubonisa oko kwiincwadi abazibhalileyo, ukuze, nakubafundi nootitshala ezikolweni, kube lula ukufunda nokufundisa ulwimi, kuphumezeke iinjongo zeNkcazelo yePolisi yeKharityhulam noHlolo (2011), yona ebethelela ukufundiswa kolwimi ngendlela ephucula nekhulisa umfundi kulwimi. Le ngxoxo ke ixhaswa ngezithako ngezithako zeengcali kwisakhono noguqulelo. Ingxoxo le yahlulwe yazizahluko ezihlanu. Isahluko sokuqala sivula ngentshayelelo, ze sidandalazise intsusamabandla yolu phando, kushukuxwe ingxubakaxaka elundululeyo, ze kwenziwe uphengululo lweencwadi zeengcali kwizithako zesakhono nezokuguqulela. Isahluko sesibini, siqwalasela indlela uSaule asebenzise ngayo iindidi zezivakalisi, kanti neendidi zezivakalisi ezidiza isakhono ngobuchule, ukuze kuphuhle amandla akhe ekubaliseni kuhlobo loncwadi alubhalileyo, nokuvakalisa iingcinga neengcamango zakhe, edlulisa nolwazi kwabo bafunda incwadi. Isahluko sesithathu, siyaqhuba nokusetyenziswa kolwimi njengesakhono sokubhala kwakwincwadi kaSaule, kodwa kujongwe ukusetyenziswa kwezifanekisozwi, izifaniso, uchongo-magama nentsingiselo kunye noburharha bombhali. Isahluko sesine sona sihlalutya isimbo sikaBongela ekubhaleni nasekuguquleleni kwincwadi yakhe ethi, Lwadilik’ udonga. Isahluko sesihlanu sesokuphetha, siyintyilazwi yeengxoxo ezikolu hlalutyo, kuxilongwa ubuzaza besithako sobunzululwazi-sakhono nokubaluleka kwaso ekuphuhliseni uncwadi jikelele. Ukusetyenziswa kolwimi kuko okungundoqo wokuphila koncwadi.
- Full Text:
- Date Issued: 2013
- Authors: Jaxa, Nontembiso Patricia
- Date: 2013
- Subjects: Xhosa literature -- History and criticism , Xhosa language -- Grammar , Figures of speech
- Language: Xhosa
- Type: Thesis , Masters , MA
- Identifier: vital:8483 , http://hdl.handle.net/10948/d1020981
- Description: Kule ngxoxo kuqwalaselwa indlela ulwimi njengesakhono olusetyenziswe ngayo kwincwadi kaSaule, ethi, Ukhozi Olumaphiko kunye nobuchule bukaBongela ekubhaleni kwincwadi yakhe ethi, Lwadilik’ Udonga, yona eluguqulelo lwencwadi kaChinua Achebe, ethi, Things Fall Apart. Kule ngxoxo akuthelekiswa aba babhali babini koko kujongwe nje kunconywa ubuchule babo ekusebenziseni ulwimi ngendlela ephakamisa umgangatho weencwadi zabo. Oko, kudandalazisa ukubaluleka kokuqatshelwa kolwimi njengesakhono, ngababhali. Injongo yolu phando kukuba, ababhali bakuthathele ingqalelo ukubaluleka kokukhulisa nokukhuthaza ukusetyenziswa kolwimi ngokukubonisa oko kwiincwadi abazibhalileyo, ukuze, nakubafundi nootitshala ezikolweni, kube lula ukufunda nokufundisa ulwimi, kuphumezeke iinjongo zeNkcazelo yePolisi yeKharityhulam noHlolo (2011), yona ebethelela ukufundiswa kolwimi ngendlela ephucula nekhulisa umfundi kulwimi. Le ngxoxo ke ixhaswa ngezithako ngezithako zeengcali kwisakhono noguqulelo. Ingxoxo le yahlulwe yazizahluko ezihlanu. Isahluko sokuqala sivula ngentshayelelo, ze sidandalazise intsusamabandla yolu phando, kushukuxwe ingxubakaxaka elundululeyo, ze kwenziwe uphengululo lweencwadi zeengcali kwizithako zesakhono nezokuguqulela. Isahluko sesibini, siqwalasela indlela uSaule asebenzise ngayo iindidi zezivakalisi, kanti neendidi zezivakalisi ezidiza isakhono ngobuchule, ukuze kuphuhle amandla akhe ekubaliseni kuhlobo loncwadi alubhalileyo, nokuvakalisa iingcinga neengcamango zakhe, edlulisa nolwazi kwabo bafunda incwadi. Isahluko sesithathu, siyaqhuba nokusetyenziswa kolwimi njengesakhono sokubhala kwakwincwadi kaSaule, kodwa kujongwe ukusetyenziswa kwezifanekisozwi, izifaniso, uchongo-magama nentsingiselo kunye noburharha bombhali. Isahluko sesine sona sihlalutya isimbo sikaBongela ekubhaleni nasekuguquleleni kwincwadi yakhe ethi, Lwadilik’ udonga. Isahluko sesihlanu sesokuphetha, siyintyilazwi yeengxoxo ezikolu hlalutyo, kuxilongwa ubuzaza besithako sobunzululwazi-sakhono nokubaluleka kwaso ekuphuhliseni uncwadi jikelele. Ukusetyenziswa kolwimi kuko okungundoqo wokuphila koncwadi.
- Full Text:
- Date Issued: 2013
- «
- ‹
- 1
- ›
- »